Przejazdem jestem, przejazdem
W wędrówce z gwiazdy na gwiazdę
W locie z pytania w pytanie
W biegu z kochania w kochanie
Wojciech Młynarski
Studium przypadku to tytuł autorski. Katarzyna Łata przyjmuje w swoim projekcie rolę badaczki, która przetwarza dane poprzez przywoływanie rekordów z własnego życia, ujętych wizualnie w zmultiplikowane obrazy. Poszukuje ekwiwalentów dla wyrażenia własnych przeżyć. Balansuje między powodującymi nią, wręcz atawistycznymi odruchami, które kierują jej życiowymi wyborami, a świadomym ich kształtowaniem. Dokonuje diagnozy samej siebie, co czyni na płaszczyźnie psychologicznej i artystycznej, stawiając sobie zadanie odkrywania krajobrazów wewnętrznych i przetransponowania ich w obrazy fotograficzne osadzone w
strukturach zaczerpniętych z otaczającej ją rzeczywistość.
Analizuje funkcje pamięci w jej szerokim, pozornie zobiektywizowanym kontekście oraz osobniczym, subiektywnym wymiarze. Szuka odpowiedzi na pytanie jak pokłady zapamiętanych zdarzeń wpływają na zdolność budowania tożsamości ‚dokonywania wyborów , układania relacji ze światem. Na ile pamięć jest wybiórcza i jak dalece może nas determinować .
Autorka realizuje swój pokaz budując wielowarstwowe fotografie, nakładając w płaszczyznę obrazu różne wizerunki, dodając kolejne elementy egzemplifikujące jej emocje. Ich suma składa się na wielowątkową wypowiedź, tworzy bogaty interpretacyjnie przekaz. To prawdziwy kalejdoskop złożony z akordów jej życia. Można je czytać linearnie, ale ich kolejność może także być różna. To etiuda, gdzie nic nie jest oczywiste — poza poszukiwaniem. Natłok wizualizowanych treści i ich obrazowych desygnatów służy wzmacnianiu ich natężenia.
Metoda multiplikacji obrazów poprzez łączenie motywów zaczerpniętych z otoczenia i własnego wizerunku, jest próbą wpisywania się w coś, co istnieje obiektywnie, w stany uniwersum, niezależne od praktyk ich obrazowania. Wielopłaszczyznowy obraz tworzy kilka planów o różnej ostrości ujęcia. Fotografuje miejsca ludne, zapełnione przechodniami, społecznie aktywne, wycinki z pejzaży naturalnych, niekiedy zaś puste pokoje, wypełnione szczegółami, tylko dla nich charakterystycznymi. Stanowią one tło dla dodawanych w centralnym polu kadru elementów w postaci małoformatowej fotografii barwnej o nie zawsze jednoznacznej symbolice. Bo serce, oczywiście czerwone, skorupka pustego jajka, jabłko, ale jakby przejrzałe o pomarszczonej skórce, pocztówka przywołująca wspomnienia, a karty do gry trzymane przez rękę manekina — rożne, niekiedy niepokojące rekwizyty. Oprócz prostej skojarzeniowo symboliki, pojawiają się elementy zdynamizowane, np. kłębowisko traw, czy burzowe chmury, które jak myśli nieuczesane, są natarczywe, dryfują w ciągłym ruchu.
Wykorzystywane motywy fotografii realistycznych i nałożone nań symbole, są zaproszeniem do gry w ich odczytywanie i jednocześnie obrazują zmagania samej autorki z przetworzeniem całego spektrum obrazów. Owo dążenie do ich zmaterializowania w artystycznym ujęciu jest zabiegiem dokonywanym po to, aby sama autorka mogła je oswoić, nazwać, wręcz zobaczyć. Tym samym dokonuje się swego rodzaju katharsis, do zaistnienia którego autorka potrzebuje jednak nas widzów — odbiorców.
Twórczość Katarzyny Łaty nosi cechy autoterapii, realizowanej poprzez działania artystyczne. W dużym zakresie skojarzeniowa, niekiedy intuicyjna, o określonej symbolice, konsekwentne wykorzystywanej w całym dorobku artystycznym, przyjmuje wymiar ikonograficzny, konstruujący indywidualizm twórczy autorki. Hybrydyczne formy jej prac zaświadczają o potrzebie sięgania do różnych, również plastycznych środków wyrazu, wykraczających poza spectrum klasycznej fotografii, ubogacające język realizowanej wypowiedzi. Tworzone przez Katarzynę Łatę obrazy to obiekty o określonej estetyce. Skala wysycenia fotografii przydanymi jej walorami — tonalnością, sposobem kadrowania, ilością ujętych w nim elementów, operowanie kontrastem czyni je od strony formalnej spójnymi i pozwala odbiorcy na indywidualnie docieranie do ich sensu. Estetyka prac i dbałość o ich formalny wymiar podkreślają skalę zmagań autorki z tematem i jego wizualnymi desygnatami.
Artystyczną karmę dla Katarzyna Łaty stanowi własna biografia. Jej prace odzwierciedlają kolejne fazy toczącego się życia w jego różnych odsłonach. W portrecie z nałożonym na obraz twarzy odciskiem własnego kciuka, zawiera kwintesencję swojej twórczości, akcentuje poczucie własnej indywidualności i niepowtarzalność przydane jak nie do podrobienia linie papilarne. Katarzyna Łata jest bezustannie w drodze, w drodze do …SIEBIE .
Jej prace metaforyczne, ale nie poetyckie, mają w sobie coś kobiecego, są subtelne, pozbawione nachalności, wysublimowane – stworzone jako materia do kontemplowania. Nie o wstrząs tu chodzi, a o refleksje budowane na zobrazowanym przesłaniu.
Opracowanie Danuta Kowalik-Dura
Katarzyna Łata
Artystka sztuk wizualnych. Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Wydział Grafiki w
Katowicach. Kuratorka czterech Galerii Miasta Ogrodów w Katowicach i wykładowczyni fotografii.
Jest członkinią Związku Polskich Artystów Plastyków oraz Związku Polskich Artystów Fotografików
(2002–2005: wiceprezes ds. artystycznych Okręgu Śląskiego ZPAF; 2005–2017 (przez cztery kolejne
kadencje): prezes Okręgu Śląskiego ZPAF; od 2017 członek Rady Artystycznej ZPAF).
W latach 2000–2017 była kuratorką Galerii KATOWICE ZPAF.
Autorka kilkunastu wystaw indywidualnych, kilkudziesięciu zbiorowych oraz happeningów
fotograficznych, redaktorka książek fotograficznych i koordynatorka projektów dokumentujących Śląsk.
Kuratorka ponad 300 wystaw, jurorka licznych konkursów fotograficznych i przeglądów portfolio.
W 2010 roku otrzymała nagrodę Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego za osiągnięcia
twórcze i wkład w rozwój polskiej kultury, a w roku 2017 Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria
Artis”.
Prace Katarzyny Łaty znajdują się w zbiorach: Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Śląskiego
w Katowicach, Fototeki ZPAF w Warszawie, Śląskiej Kolekcji Fotografii Artystycznej w Katowicach,
Muzeum Miejskiego w Sosnowcu oraz w kolekcjach prywatnych w Niemczech, Francji, USA i w
Polsce.
Katarzyna Łata
Artist, photographer. A graduate of the Cracow Academy of Fine Arts, faculty of Graphic Arts in Katowice. A curator of four Art Galleries of the City of Gardens in Katowice and a lecturer of photography. She is a member of ZPAP (the Association of Polish Artists and Designers) and ZPAF (the Association of Polish Art Photographers) (2002–2005: vice-president for arts in the Silesian region of ZPAF; 2005–2017 (for four consecutive terms): president of the Silesian region of ZPAF; since 2017 a member of the Artistic Council ZPAF).
In the years 2000–2017 she was the curator of the KATOWICE ZPAF Art Gallery.
The author of more than a dozen individual exhibitions, tens of collective ones and photography happenings, editor of art photography books and a coordinator of projects documenting Silesia. Curator of over 300 exhibitions, a juror of many art photography contests and portfolio reviews. In 2010 she received the Ministry of Culture and National Heritage prize for creative achievements and contribution to the development of Polish culture, and in 2017 the Bronze Medal “Culturally Distinguished Gloria Artis”.
The works of Katarzyna Łata can be found in the collections of: the National Museum in Cracow, the Silesian Museum in Katowice, the ZPAF Fototeka in Warsaw, the Silesian Collection of Art Photography in Katowice, the Urban Museum in Sosnowiwc and private collections in Germany, France, USA and in Poland.